บทความ

ระบบประกันสังคมมีความจำเป็นที่จะต้องปฏิรูปครั้งใหญ่ เพราะมีการบริหารที่เป็นหน่วยราชการรวมศูนย์มานานกว่า 20 ปี แล้วก็ถูกตั้งข้อสงสัยวิพากษ์วิจารณ์จากหลายฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งผู้ประกันตน นายจ้าง สังคม สื่อมวลชน ว่ามีความไม่โปร่งใสในการทำงานขาดการมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องอย่างแท้จริง
ทำยังไงที่จะให้กองทุนประกันสังคมซึ่งเป็นกองทุนใหญ่ที่สุดกองทุนหนึ่งของประเทศ และก็เป็นเงินส่วนหนึ่งมาจากลูกจ้างหรือผู้ใช้แรงงาน จะมีการบริหารที่เป็นอิสระ โปร่งใส และก็ตรวจสอบได้ ที่สำคัญที่สุด ทำยังไงที่จะให้ภาคส่วนของผู้ใช้แรงงานเข้ามามีส่วนร่วม ได้รับประโยชน์ทั้งดอก ทั้งผล ทั้งต้น ย้อนกลับไปที่ผู้ใช้แรงงานให้มากที่สุด

ผู้ประกันตนหญิงรายหนึ่งเปิดเผยถึงสาเหตุที่เลือกใช้บริการโรงบาลเอกชนแทนโรงพยาบาลประกันสังคม “เมื่อวันเสาร์ที่ 18 กุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา เกิดอาการแน่นหน้าอก หายใจไม่สะดวก เชื่อว่าเกิดจากโรคกรดไหลย้อนกำเริบ จึงไปตรวจรักษาที่โรงบาลเอกชนแห่งหนึ่งในอำเภอศรีราชา ซึ่งวิธีการตรวจรักษาแตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัดเจนกับโรงพยาบาลของประกันสังคมที่เคยเข้ารับบริการด้วยอาการเดียวกันเมื่อประมาณกลางปีที่แล้ว ถึงแม้การมารักษาที่โรงพยาบาลเอกชลจะมีค่าใช้จ่ายที่สูงพอสมควรแต่ที่บริษัทที่ทำงานอยู่ก็สามารถนำค่ายใช้จ่ายไปเบิกคืนได้ถึงจะไม่เท่ากับจำนวนที่จ่ายไปก็ตาม แต่มันก็ทำให้เรามั่นใจในคุณภาพของการรักษา”

นับแต่นี้ไปคำถามที่รัฐบาลจะต้องเผชิญถูกทดสอบแบบเสียงดังดัง ภายใต้การขับเคลื่อนของเครือข่ายสตรีที่ต้องการความโปร่งใส เป็นธรรม และเข้าถึงทุกระดับ พวกเธอต้องคาดหวังที่สูงมากต่อท่านนายกที่เป็นผู้หญิงคนแรกของประเทศไทยเป็นธรรมดา ว่าจะที่นำเงินกองทุนพัฒนาสตรีจังหวัดละ 100 ล้านบาท มาเป็นกองทุนพัฒนาสตรีต้นแบบ เป็นกลุ่มสตรีเพื่อความยั่งยืนต้นแบบในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเอง ครอบครัว และชุมชน อย่าให้พวกเธอต้องผิดหวัง และอย่าให้พวกเธอต้องหวาดระแวงว่า “กองทุนพัฒนาบทบาทสตรี กองทุนนี้ทำเพื่อพรรคเพื่อไทย หรือเพื่อใครกันแน่ “

นิคมอุตสาหกรรมบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ที่ถูกน้ำท่วมวันที่ 15 ตุลาคม 2554 ในพื้นที่ 1,962 ไร่ จำนวนโรงงาน 90 โรง จำนวนแรงงาน 35,000 คน ภาพหลังวิกฤตการณ์น้ำท่วม วันนี้กลับมาคึกคักอีกครั้งกับภาพของแรงงานที่เดินทางมาจากหลายจังหวัด เพื่อหางานทำ มีทั้งบัณฑิตย์จบใหม่ แรงงานที่เก่ามาจากที่อื่นๆ หรือแรงงานเก่าในพื้นที่ที่เคยถูกเลิกจ้างช่วงน้ำท่วม ภาพของแรงงานที่เปิดหางานในใบรับสมัครงาน โดยทางบริษัทต่างๆในนิคมได้นำมาติดไว้ มีทั้งค่าจ้าง และสวัสดิการ สภาพการจ้างที่ได้กำหนดไว้ เพื่อดึงดูดใจแรงงานให้ไปสมัครงาน ทามกลางแรงงานที่วิ่งหางานทำกันฝุ่นตลบ เพื่อการหารายได้หากมีงานทำ ยังมีอีกอาชีพที่ยิ้มร่ากล่าวสวัสดีพร้อมคำถามว่า “จะไปไหนครับใช้บริการรถมอเตอร์ไซต์ไหมครับ” ของลุงทอง คนขับวินมอเตอร์ไซด์ หน้านิคมอุตสาหกรรมบางปะอิน

ระบบเกษตรพันธสัญญาคือระบบเศรษฐกิจที่ยืนอยู่บนอำนาจของรัฐและกฎหมายดังที่กล่าวไป เพราะเอกชนสองฝ่าย (หรือมากกว่านั้น) ที่เป็น “เอกชน” เหมือนกันมาหารือตกลงกันว่าจะกำหนดความสัมพันธ์ระหว่างกันในการผลิตอย่างไรถึงจุดนี้อาจมีข้อสงสัยว่าชาวบ้านกับบริษัทนั้นจะเสมอเท่าทียมกันได้อย่างไร ในเมื่อ “บริษัท” นั้นไม่ได้เป็นคนด้วยซ้ำ ทั้งนี้สายตาของกฎหมายนั้นจำแนกตัวแสดงในสังคมเป็น “รัฐ” และ “เอกชน” เป็นส่วนใหญ่ นั้นหมายถึง เมื่อไม่ใช้รัฐก็เป็นเอกชน ดังนั้น บริษัทขนาดใหญ่ บริษัทข้ามชาติ ที่บางครั้งแทบจะกล่าวได้ว่ามีอำนาจเหนือรัฐด้านเศรษฐกิจ แต่กฎหมายยังเรียกบริษัทเหล่านี้ว่า “เอกชน” อยู่ดีระบบเกษตรพันธสัญญา จึงเป็นระบบเศรษฐกิจที่อาศัยอำนาจของกฎหมายคอยจรรโลงระบบอยู่ ให้เอกชนมีอำนาจกำกับเอกชนด้วยกันในด้านการผลิต

ในสภาพไม่แตกต่างกัน ถามถึงเรื่องนโยบายก่อสร้างโรงไฟฟ้าเพิ่มคนป่วยผู้ถูกผลกระทบทุกคนก็พูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ขณะปัจจุบันนี้การแก้ไขปัญหาก็ยังแก้ไม่ถูกจุด เครื่องดักฝุ่นต่างๆมันก็นานนมแล้วถ้าดักฝุ่นดีทำไมพวกเขาถึงมาล้มป่วยแล้วใช้ ถังออกซิเจนในปี 2554 นี้เรื่อยมาบางคนก็ล้มมาสองสามปีแล้ว บางคนมีอาการทางสมองปากเบี้ยวพูดลำบาก เป็นอยู่ปีสองปีก็เสียชีวิต ล่าสุดรายป้าจันทร์หอมภรรยาลุงอิน อินติ๊บ ลุงลวด ไชยานนท์ และคนอื่นๆกว่าสามสี่ร้อยคนแล้วที่ต้องเสียชีวิตสละความสุขส่วนตัวความแข็งแรงสมบูรณ์ให้กับโรงไฟฟ้าที่แผ่ความเจริญไปยังภาคเหนือ ภาคกลางภาคอีสาน สำหรับชาวบ้านแม่เมาะต้องสูญเสียอนาคตอยู่อย่างท้อแท้รอความตาย เสียงแหบแห้งของผู้ป่วย 3-4คนนี้บอกว่าไม่ขออะไรมากตอนนี้ขอเพียงถังอ๊อกซิเจนเต็มอยู่ตลอดเวลาได้ไหมแล้วมีใครที่เอามาให้ถึงบ้านไม่ต้องเสียเงินทองมากมายขนาดนี้เพื่อหวังยื้อชีวิตไว้ต่อไปและจะได้ๆไม่หายใจไม่ลำบาก

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 118/2525

การที่น้ำท่วมบริเวณโรงงานแต่มิได้ท่วมตัวโรงงาน จนนายจ้างต้องปิดโรงงาน ประกอบกับลูกจ้างพร้อมที่จะทำงานให้แก่นายจ้างนั้นพฤติการณ์ดังกล่าวไม่ถือว่าเป็นเหตุขัดขวางในการที่นายจ้างจะจ่ายค่าจ้างแก่ลูกจ้างและกรณีไม่ถือว่าการชำระหนี้กลายเป็นพ้นวิสัยเพราะพฤติการณ์อันใดอันหนึ่งซึ่งเกิดขึ้นภายหลังที่ได้ก่อหนี้ซึ่งลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดชอบ นายจ้างยังไม่หลุดพ้นจากการชำระค่าจ้างให้แก่ลูกจ้าง

มหาอุทกภัยในครั้งนี้เกิดจากการที่ประเทศไทยต้องเผชิญกับพายุพัดกระหน่ำติดต่อกันถึง 5 ลูก ทำให้มีปริมาณน้ำจากทางภาคเหนือไหลท่วมเข้าพื้นที่เกษตรและพื้นที่ธุรกิจหลายพื้นที่ ที่สำคัญคือการเข้าท่วมเขตนิคมอุตสาหกรรมที่สำคัญ และพื้นที่บางส่วนของกรุงเทพฯ นนทบุรี นครปฐมและสมุทรสาครซึ่งได้สร้างความเสียหายกับพื้นที่ธุรกิจอย่างมหาศาล