บทความ

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหว และ เกิดนามิ ที่ประเทศญี่ปุ่น ทำให้ชิ้นส่วนประกอบรถยนต์ หลายๆค่ายในประทศไทย มีผลต่อการผลิต ช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม 54 ที่ผ่านมา หลายบริษัทที่มีการปรึกษาหารือร่วมกับสหภาพแรงงาน เพื่อประคองสายการผลิต ไม่ให้มีผลกระทบต่อรายได้ของพนักงาน

ปัจจุบันมีตัวเลขประชากรแรงงานมากถึง 38 ล้านคน แบ่งเป็นแรงงานในระบบ 14 ล้านคน แรงงานนอกระบบ จำนวน 24 ล้านคน ซึ่งถือว่ามากกว่าครึ่งหนึ่งของประชากรทั้งประเทศ (ประมาณ 64 ล้านคน)ที่เป็นกำลังการพัฒนาประเทศ และเป็นผู้มีสิทธิในการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งครั้งนี้

จากการเก็บข้อมูล และเปรียบเทียบของคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับ เครือข่ายพัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงาน ได้มีการคัดแยกนโยบายพรรคการเมืองทั้ง 40 พรรค ที่มีนโยบายเกี่ยวข้องกับมิติแรงงาน ด้านสุขภาพ อาชีวอนามัย ความปลอดภัย และสิ่งแวดล้อมในการทำงาน พบว่า”มีเพียง 5 พรรคการเมือง คือ พรรคเพื่อไทย พรรคประชาธิปัตย์ พรรคภูมิใจไทย พรรคชาติไทยพัฒนา และพรรครวมชาติพัฒนาเพื่อแผ่นดิน ที่มีนโยบายเชิงภาพรวมด้านคุณภาพชีวิตแรงงานที่เด่นชัดออกมา(ในช่วงการหาเสียงเลือกตั้ง)

ปัจจุบันประเทศไทยมีกลุ่มบุคคลที่มีปัญหาเกี่ยวกับสถานะและสิทธิอาศัยอยู่ในประเทศไทยหลายกลุ่ม ซึ่งบุคคลเหล่านี้มีทั้งในส่วนที่อาศัยอยู่ดั้งเดิมแต่ตกสำรวจจากทางราชการ และกลุ่มที่อพยพมาจากประเทศเพื่อนบ้านด้วยเหตุผลทั้งทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และความไม่ปลอดภัยในชีวิต โดยบางส่วนไม่สามารถส่งกลับประเทศต้นทางได้จำนวนประมาณ 1-2 ล้านคนเศษ และมีแนวโน้มจะเพิ่มจำนวนมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้สถานภาพการดำรงชีวิตของบุคคลดังกล่าวไม่เอื้อต่อความมั่นคงและสิทธิขั้นพื้นฐานของมนุษย์ ดังนั้นหากปล่อยไว้โดยไม่ดำเนินการแก้ไขปัญหาจะส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของชาติในระยะยาวอย่างรุนแรง โดยผลกระทบดังกล่าวไม่จำกัดเฉพาะที่จะเกิดจากกลุ่มบุคคลกลุ่มนี้โดยตรงเท่านั้น แต่จะรวมถึงกลุ่มบุตรหลานที่จะเกิดขึ้นในภายหลังซึ่งจะมีปัญหาด้านสังคมตามมา อันจะเป็นการเพิ่มความรุนแรงของสภาพปัญหาให้มากยิ่งขึ้นอีกด้วย

“ไม่ใช่คนทุกคนบนแผ่นดินไทย จะเข้าถึงบริการสุขภาพถ้วนหน้าได้”

“อู” หนุ่มแรงงานข้ามชาติชาวไทใหญ่ที่อพยพมาจากรัฐฉาน ประเทศพม่า ทำงานอยู่ในไร่
สตรอเบอรี่บ้านแม่ยางห้า ต.บ่อแก้ว อ.สะเมิง จ.เชียงใหม่ หมู่บ้านที่มีการทำไร่สตรอเบอรี่ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย และมีการจ้างแรงงานอพยพข้ามชาติเข้ามาทำงานในไร่ เฉพาะบ้านแม่ยางห้าไม่ต่ำกว่าหนึ่งพันคนเดินหน้าเศร้าเข้ามาหาตอนที่ฉันขึ้นไปที่หมู่บ้านเมื่อกลางพฤษภาคม 2554 เขาพูดด้วยน้ำเสียงกะท่อน กะแท่นพยายามที่จะสื่อสารภาษาไทยให้ได้มากที่สุดว่า “ช่วงนี้ผมเป็นอะไรก็ไม่รู้ เวียนหัว คลื่นไส้ ท้องเสียบ่อยครั้ง ตามตัวเป็นผื่นแดง บางครั้งก็หายใจไม่ค่อยออก บางทีก็ตาแดง อาการแบบนี้จะเป็นทุกครั้งหลังจากที่พ่นยาฆ่าแมลงเสร็จแล้ว กว่าอาการจะหายใช้เวลาถึง 3-4 วัน แต่ตอนนี้วันไหนที่ไม่พ่นยา ผมก็เป็นแบบนี้เหมือนกัน อยากให้พี่ช่วยเป็นเพื่อน พาไปสถานีอนามัยหน่อยครับ ผมไม่ได้ต่อบัตรแรงงานมาหลายปีแล้ว เพราะปีๆหนึ่งทำสตรอเบอรี่แค่ 7 เดือนเท่านั้น ต่อบัตรไปก็ไม่คุ้ม ค่าใช้จ่ายในการต่อบัตรแพงมาก

นายษรเข้าร้องทุกข์สภาเครือข่ายกลุ่มผู้ป่วยจากการทำงานฯ หวังรับสิทธิเงินทดแทน หลังกองทุนเงินทดแทน คลินิกโรคจากการทำงานชี้โรคปวดหลังของนายษรเกิดจากยกของหนักจากการทำงาน

การรับเรื่องราวร้องทุกข์ของสภาเครือข่ายกลุ่มผู้ป่วยจากการทำงานและสิ่งแวดล้อมแห่งประเทศไทย มีกรณีปัญหาคนงาน ที่ทำงานในโกดังสินค้าชื่อดังที่เปิดสาขาทั่วประเทศ ว่า คนงานที่ต้องมีหน้าที่แบกขนของตามใบสั่งของหัวหน้างานวันหนึ่งๆเป็นร้อยๆชิ้น ของที่ต้องขนยกนั้น มีทั้งหนักบ้าง เบาบ้าง เช่น บางครั้งก็ต้องแบกกล่องกระดาษ แบกยกโทรทัศน์เครื่องใหญ่ ตู้เย็น ที่มีน้ำหนักมาก จนคนงานเกิดอาการปวดหลังจำนวนมากในแผนกนั้น

คลื่นยักษ์สึนามิและ แผ่นดินไหวในประเทศญี่ปุ่นส่งผลกระทบอย่างรุนแรงในภาคอุตสาหกรรมยานยนต์ อิเล็กทรอนิคส์

จากเหตุการณ์คลื่นยักษ์สึนามิและแผ่นดินไหวที่ญี่ปุ่นไม่เพียงแต่สร้างความสูญเสียให้กับประเทศญี่ปุ่นเท่านั้น เหตุการณ์ในครั้งนี้ ยังส่งผลกระทบเป็นวงกว้าง ไปยังประเทศต่าง ๆ ทั้งในส่วนของภาคอุตสาหกรรมยานยนต์และอิเล็กทรอนิกส์

เนื่องจากเหตการณ์ดังกล่าว ได้ส่งผลให้บริษัทต่างๆผู้ผลิตรถยนต์ และอไหล่ ชิ้นส่วนยานยนต์ รวมไปถึงบริษัทชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ มีปัญหาในการผลิต บ้างก็เกิดจากผลกระทบเนื่องจากบริษัทแม่ตั้งอยู่ในพื้นที่ประสพภัย โดยตรง แต่บางบริษัท ไม่ได้อยู่ในพื้นที่ แต่บริษัทซัพพลายเออร์บางบริษัทที่ได้รับผลกระทบมาผลิต ดังนั้นเหตุการณ์ดังกล่าวจึงเปรียบเสมือนโดมิโน ที่มีผลกระทบไปตามๆ กัน

วิเคราะห์เปรียบเทียบข้อเรียกร้องวันแรงงาน 6 ปี คือ ปี 2549 ถึง ปี 2554 ที่่เสนอโดย คณะกรรมการจัดงานวันแรงงานแห่งชาติ ประมวลคำขวัญ รายชื่อประธานกรรมการจัดงานวันแรงงาน 1 พฤษภาคม และงบประมาณสนับสนุน จำนวน 24 ปี (พ.ศ. 2531 – 2554) และประวัติย่อและข้อสังเกตต่อการจัดวันแรงงาน

เป็นความโชคดีของพนักงานที่จะได้รับเงินเกษียณอายุ หรือความโชคร้ายกันแน่ กับการเกษียณอายุเงินผ่อน
บริษัทแห่งหนึ่งในเขตย่านอุตสาหกรรมอ้อมน้อย-อ้อมใหญ่ ได้ทำข้อตกลงร่วมกับพนักงาน เรื่องการเกษียณอายุตามข้อตกลง คือ 1. การเกษียณอายุงานของพนักงานที่มีอายุครบ 55 ปีบริบูรณ์ และมีอายุงาน 10 ปีขึ้นไป บริษัทจ่ายค่าเกษียณอายุตามกฎหมายแรงงาน 300 วัน พร้อมจ่ายเงินรางวัลพิเศษเพิ่มให้อีก 180 วัน ของค่าจ้างงวดสุดท้าย เมื่อนำเงินทั้งสองส่วนมารวมกันก็จะได้ไม่เท่ากันขึ้นอยู่กับค่าจ้างของพนักงานแต่ละคน

ปัญหาอยู่ที่การจ่ายเงินของบริษัทที่ไม่ได้จ่ายเงินทีเดียวทั้งหมด โดยเมื่อปี 2539 ที่ผ่านมา มีพนักงานเกษียณอายุไปแล้วหลายคน บริษัทจะใช้วิธีเรียกพนักงานที่ใกล้เกษียณอายุไปพบเพื่อตกลงกันว่า บริษัทขอผ่อนจ่ายได้หรือไม่ ซึ่งพนักงานไม่มีทางเลือกก็ต้องยอม โดยบริษัทขอผ่อนจ่ายบางคน 3 เดือน บางคน 4 เดือน โดยนำยอดเงินของแต่ละคนมาหาญด้วยจำนวนเดือนที่ตกลงกับบริษัท พนักงานก็ต้องยอมรับกันไป ดีกว่าไม่ได้เลย

ปัจจุบันมีการขยายตัวของอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เกิดการขาดแคลนแรงงานที่พร้อมรองรับต่อการขยายตัวดังกล่าวได้ ทำให้นายจ้างเริ่มมองหาแรงงานต่างด้าวเพื่อทดแทนแรงงานไทย สอดคล้องกับผลการสำรวจของคณะกรรมการร่วมภาครัฐ และเอกชนเพื่อวางแผนการผลิตและพัฒนากำลังคนกระทรวงศึกษาธิการ ( กรอ.ศธ. ) พบว่า กลุ่มที่จบการศึกษาระดับอาชีวะการศึกษาตกงานน้อยที่สุด กลุ่มที่จบการศึกษาระดับปริญญาตรีสายสังคมตกงานมากที่สุด และที่น่าตกใจมากที่สุดคือกลุ่มที่จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษา หรือต่ำกว่า เป็นที่ต้องการของตลาดแรงงานมาก และกำลงขาดแคลนมากที่สุดด้วย ความต้องการแรงงานในภาคตะวันออก เช่น อุตสาหกรรม การเกษตร การท่องเที่ยว ที่มีความต้องการแรงงานมากในทุกระดับการศึกษา แต่กลับมีคนตกงานในทุกระดับการศึกษา (*ข้อมูลจากหนังสือพิมพ์คมชัดลึก วันเสาร์ที่ 20 กุมภาพันธ์ 2553) อันนีเป็นข้อมูลที่น่าสนใจอย่างมาก และน่าตั้งคำถามถึงนโยบายทางด้านการศึกษาว่า มีความสอดคล้องกับตลาดแรงงานหรือไม่ พร้อมทั้งอุตสาหกรรมของประเทศยังคงมุมเน้นไปที่แรงงานไร้ฝีมือ หรือแรงงานราคาถูกกันแน่

แรงงานข้ามชาติที่ได้รับอุบัติเหตุจากการทำงาน เป็นเหนื่อระบบคุ้มครองเเรงงานที่ล้มเหลวของรัฐบาลไทย ประสานกับเสียงเงียบยิ่งกว่าของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนเเห่งชาติ เเละกฎหมายคุ้มครองแรงงานไม่สามารถประกันการคุ้มครองสวัสดิภาพแรงงานขั้นต่ำ เเละการเลือกปฏิบัติกับแรงงานข้ามชาติ ตลอดจนเอาผิดกับนายจ้างตลอดจนผู้ที่เกี่ยวข้อง ทำให้แรงงานข้ามชาติ เป็นเหยื่อการละเมิดสิทธิ์ รีดไถ และความอยุติธรรม ซ้ำเเล้วซ้ำเล่า

นาย ชาลี ดีอยู่ อายุ 28 ปี เเรงงานข้ามชาติชาวมอญ จากเมืองเมาะลำไย เข้ามาทำงานในประเทศไทย เพื่อหลบหนีการความยากจนเเละโอกาสที่ริบหรี่ในประเทศเมียนมาร์ เข้ามาทำงานในประเทศไทยตั้งแต่อายุประมาณ 7 ปีจนปัจจุบัน โดยอาศัยกำลังกายทำงานก่อสร้างย่านปทุมธานีกับบริษัทรับเหมา เพือต่อเติมอาคาร บริษัท ซีพี ค้าปลีกและการตลาด จำกัด เมื่อวันที่ 9 มกราคม 2554 ระหว่างทำงานกำลังฉาบอยู่หล่นทับร่างนายชาลี จนลำไส้เเตกทะลักออกมานอกช่องท้อง มีคนผู้คุมงานของบริษัทรับเหมาที่นายจ้างพานายชาลีไปทำงานด้วย นำตัวนายชาลีส่งโรงพยาบาลปทุมธานี เเพทย์ตรวจพบว่าลำไส้ใหญ่เเตกทะลักออกมานอกช่องท้อง ต้องทำการรักษาโดยด่วน ซึ่งผู้คุมงานเหมาช่วง บอกว่าจะรับผิดชอบค่าใช้จ่ายทุกอย่าง เช่นเดียวกับที่มีคำสัญญาปากเปล่ากับแรงงานข้ามชาติที่จดทะเบียนเเล้วอีกหลายคน