แม้ว่าระบบประกันสังคม ผู้ประกันตนต้องจ่ายเงินสมทบก่อนรับสิทธิในการรักษาพยาบาล แต่เหตุฉุกเฉินการรักษาส่งต่อลำบาก ส่งสมทบไม่ครบกำหนดใช้สิทธิไม่ได้ ย้ำบัตรทองเกิดสิทธิตั้งแต่เกิดจนตายไม่ต้องจ่ายสมทบ แถมรักษาผิดได้รับชดเชย ประกันสังคมไม่มี
วันที่ 13 มกราคม 2554 ณ โรงแรมรามาการ์เด้นท์ กรุงเทพฯ ได้มีการจัดสมัชชาประกันสังคมในหัวข้อ “ปฏิรูปประกันสังคมถ้วนหน้า อิสระและโป่งใส” มีผู้ประกันตนและผู้สนใจจากทุกสาขาอาชีพจากทั่วประเทศเข้าร่วมครั้งนี้ 1,200 คน ในช่วงเช้าคุณ วิไลวรรณ แซ่เตีย เป็นตัวแทนยื่นมติเพื่อแสดงเจตจำนงในการผลักดันเพื่อให้ปฏิรูปประกันสังคมให้เหมาะและเป็นธรรม ต่อนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี
ในช่วงบ่ายได้มีการแบ่งกลุ่มย่อยเพื่อระดมความคิดจากผู้เข้าร่วมครั้งนี้ และในกลุ่มย่อยห้องลาเวนเดอร์ 3 มีการแลกเปลี่ยนปัญหาการเข้าถึงสิทธิการรักษาสุขภาพและการเข้าถึงสิทธิการรักษาพยาบาล
สิทธิการรักษาสุขภาพที่ได้มาด้วยการยอมจ่ายเงิน 2 เท่า จากการหักเงินสมทบและจ่ายภาษี ณ ที่จ่าย 7 % จึงได้สิทธินั้นมา มี 9 ล้านคน คือผู้ประกันตนตาม กฎหมายประกันสังคม
สิทธิที่ได้มาโดยไม่ต้องจ่ายเงินอะไรเลย คือ ผู้เข้าร่วมโครงการหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ทั้งหมด 55 ล้านคน ที่ได้สิทธิมาด้วยการสนับสนุนของรัฐบาลเป็นผู้จ่ายด้วยเงินภาษีของประชาชน รวมถึงภาษีของคนกลุ่มผู้ประกันตนทั้ง 9 ล้านคนด้วย
ช่วงแรกเป็นการแลกเปลี่ยนปัญหาที่เคยเกิดขึ้นแล้วในประเด็นต่างๆ และ อาจารย์ตุลา ปัจฉิมเวช กล่าวว่า ผู้ประกันตนทราบหรือไม่ว่าการเก็บค่าบริการเพิ่มอยู่ในเงื่อนไขประกันสังคมข้อไหน
ผู้ประกันตนทราบหรือไม่ว่า เงื่อนไขการเหมาจ่ายของประกันสังคมเป็นอย่างไร แม้มีการถามไปยังโรงพยาบาลว่า หลักเกณฑ์การเหมาจ่ายนั้นผู้ประกันตนได้รับสิทธิการรักษาสุขภาพและคุ้มครองอย่างไรบ้าง มีข้อยกเว้นอะไรบ้างและสำนักงานประกันสังคมเองก็ไม่มีคำตอบที่ชัดเจน เช่น กรณีโรงพยาบาลจ่ายยาผิดทำให้ผู้ป่วยรายหนึ่งตาบอด แต่โรงพยาบาลเอาหนังสือมาให้คนไข้รายนั้นเซ็นยินยอมว่าจะไม่เอาความไดๆไม่เรียกร้องค่าเสียหายจากการจ่ายยาผิดครั้งนี้ และอีกกรณีหนึ่งที่ผู้ใช้บัตรประกันสังคมปวดท้องอย่างรุนแรง หมอวินิจฉัยว่า ปวดท้องธรรมดาจ่ายยาแล้วให้กลับบ้าน จนผู้ป่วยทนไม่ไหวต้องไปโรงพยาบาลอื่นผลการเอ๊กซ์เรย์พบว่าไส้ติ่งแตก และคนไข้จำเป็นต้องจ่ายค่ารักษาพยาบาลเองถึงแม้ถูกหักเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคมทุกๆเดือนก็ตามนายแพทย์พงศธร พอกเพิ่มดี กล่าวว่า กรณีเหล่านี้เกิดขึ้นได้ทุกบัตร แต่บัตรทองนั้นจะมีกฎหมายมาตรา 41 คุ้มครอง แต่ผู้ใช้บัตรประกันสังคมไม่มี กรณีไส้ติ่งเกิดขึ้นบ่อยปัญหาต่างๆ มาจากเงื่อนไขด้านจ่ายค่ารักษาพยาบาลในแต่ละบัตรของผู้ป่วย และกรณีส่งตัวผู้ป่วยจาก โรงพยาบาล(ร.พ.)หนึ่งไปอีก ร.พ.หนึ่งเป็นเรื่องยุ่งยากมากเพราะ ร.พ.ที่จะต้องตามจ่ายให้ร.พ.นั้นจ่ายตามจริง ขณะที่บัตรประกันสังคมเป็นแบบเหมาจ่ายและเป็นจุดด้อยของบัตรประกันสังคม
นายแพทย์พงศธร พอกเพิ่มดี ให้ข้อสังเกตอีกว่า ผู้ถือบัตรประสังคมจะได้ยาไม่ดีและการบริการไม่เป็นธรรม และมีผู้เข้าร่วมแสดงความคิดเห็นยืนยันถึงการบริการแบบสองมาตรฐานนี้ว่า มีร.พ. บางแห่งแยกผู้ป่วยที่จ่ายเงินสดบริการในห้องแอร์ แต่ผู้ป่วยที่ถือบัตรประกันสังคมให้รอคิวยาวอยู่ในซอกแคบและมีแต่พัดลมไม่ใช่ห้องแอร์ กับข้อซักถามของผู้เข้าร่วมที่ว่า ทำไมหลักเกณฑ์การเข้าถึงสิทธิของผู้ใช้บัตรประกันสังคมจึงมีเงื่อนไข เช่น สิทธิการรับการรักษาพยาบาลต้องจ่ายครบ 3 เดือนก่อนและสิทธิด้านการคลอดบุตรต้องจ่ายครบ 7 เดือน จึงจะได้สิทธิ แต่คนที่ใช้บัตรทองสามารถใช้ได้ตั้งแต่วันแรกสมัครเข้าและไม่ได้เสียเงินอะไรเลย
นายแพทย์พงศธร พอกเพิ่มดี กล่าวว่า เป็นประเด็นที่สร้างความไม่เป็นธรรมในการเข้าถึงสิทธิและการบริการอย่างเท่าเทียม และกฎหมายประกันสังคมมีเงื่อนไขยิบย่อยเกินไป
นายแพทย์พงศธร พอกเพิ่มดี ยังเปรียบเทียบข้อมูลการได้รับสิทธิของผู้ใช้หลักประกันสุขภาพแบบประกันสังคมกับหลักประประกันสุขภาพถ้วนหน้าแบบบัตรทอง ดังนี้
บัตรประกันสังคมไม่ส่งเสริมการคุ้มครองป้องกันโรค เช่น การฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดนก แต่บัตรทองฉีดฟรี
บัตรประกันสังคมไม่รับการรักษากรณียาเสพติด บัตรทองรักษาฟรี
บัตรประกันสังคมรับรักษาต่อเนื่องเพียง 180 วันเท่านั้น บัตรทองรักษาไม่มีกำหนด
การตรวจสุขภาพประจำปีผู้ถือบัตรประกันสังคมไม่ให้ แต่บัตรองให้
การรักษาไตวายเฉียบพลัน บัตรประกันสังคมให้แค 60 วัน บัตรทองรักษาไม่มีกำหนด
คลอดบุตรบัตรประกันสังคมให้ 13,000 บาท จ่ายเพิ่มในกรณีคลอดแบบผิดปกติโดยการผ่าหน้าท้อง บัตรทองไม่เสียเงินเพิ่มใดๆ
ค่าพาหนะบัตรประกันสังคมให้ 300 บาท บัตรทองไม่จำกัด
ประเด็นสรุปทั้งหมดของผู้เข้าร่วมนั้นเห็นสมควรมีการปฏิรูประบบประกันสังคมเข้าสู่การประกันสุขภาพถ้วนหน้าลดความเลื่อมล้ำสร้างความเป็นธรรมด้านการรับรักษาสุขภาพและการรักษาพยาบาล เพราะคนที่ใช้บัตรประกันสังคมจ่ายเงินเอง แต่ได้ยาไม่ดีบริการที่ไม่เป็นธรรม ส่วนคนที่ถือบัตรทองไม่ต้องเสียเงินแต่ได้การบริการดีและสิทธิมากกว่าผู้ใช้ประกันสังคม
สมบูรณ์ เสนาสี นักสื่อสารแรงงาน ศูนย์ฉะเชิงเทรา รายงาน
