พรบ.ความปลอดภัย อีกหน้าบันทึกประวัติศาสตร์ ของรัฐสภาไทย
เมื่อปลายเดือนสิงหาคม ที่ผ่านมาข่าวหน้าหนึ่งหลายฉบับได้พาดหัว การเกิดโศกนาฏกรรมตึกที่กำลังก่อสร้างของมหาวิทยาลัยมศว.บางแสน ถล่มลงมามีแรงงานที่ได้รับบาดเจ็บจำนวนมากกว่า 30 คน มีผู้เสียชีวิต 3 คน นี่เป็นบทเรียนครั้งล่าสุด ในรอบ17 ปี หลังเกิดเหตุการณ์โศกนาฏกรรมไฟไหม้โรงงานครั้งร้ายแรงเป็นอันดับสองของโลกคือโรงงานตุ๊กตาเคเดอร์ จ.นครปฐม ตายไป 188 คน บาดเจ็บ 469 ราย และถ้ารวมผลกระทบจากสถานการณ์ด้านสิ่งแวดล้อม ชุมชนที่ถูกทำลายจากการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างโรงไฟฟ้าพลังถ่านหินแม่เมาะ จังหวัดลำปาง หรือเขตการพัฒนาอุตสาหกรรมมาบตะพุดที่ จังหวัดระยอง ที่คร่าชีวิตคนและชุมชนแบบผ่อนส่งอย่างไม่มีทางเลือก เพียงเพราะความต้องการให้ได้มาซึ่งเงินตรา ภาพลักษณ์ของการเป็นประเทศอุตสาหกรรม
การเรียกร้องด้านสุขภาพ ความปลอดภัย อาชีวอนามัย ชีวิตและความตายของผู้ใช้แรงงาน ประชาชนและชุมชนจึงเปรียบเสมือนการยืนอยู่บนเส้นด้ายของการพัฒนาที่แทบจะไม่มีอะไรให้เกาะยึดเพื่อเดินไปสู่เป้าหมายในชีวิตอย่างมั่นคงยั่งยืน ที่ผ่านมาผู้ใช้แรงงาน กลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาอุตสาหกรรม และภาคประชาชนได้มีการรณรงค์ เรียกร้องให้รัฐบาลออกกฎหมายความปลอดภัย ยกระดับงานด้านอาชีวอนามัย อาชีวเวชศาสตร์ที่เกี่ยวกับการทำงาน และสิ่งแวดล้อมจากการพัฒนาอุตสาหกรรม โดยเฉพาะประเด็นการขอให้รัฐบาลเร่งออกกฎหมายที่ชื่อว่า “ร่างพระราชบัญญัติสถาบันส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ…..” (ฉบับภาคประชาชน) การร้องขอให้รัฐบาลออกกฎหมายฉบับนี้ ที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบันใช้รัฐบาลเกือบ 7 ชุด ซึ่งแต่ละรัฐบาลก็ให้คำมั่น สัญญาว่าจะเร่งผลักดันร่างกฎหมายออกมารับใช้พี่น้องผู้ใช้แรงงานประชาชนที่สูญเสียบุคคลอันเป็นที่รักจากการเกิดโศกนาฏกรรมความไม่ปลอดภัยจากการทำงาน กระทั่งเมื่อกลางปี 2552 รัฐบาลนายอภิสิทธิ เวชชาชีวะ ได้นำร่างพระราชบัญญัติความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ….(ฉบับร่างรัฐบาลโดยกระทรวงแรงงาน) ผ่านมติคณะรัฐมนตรี และเสนอเข้าการพิจารณาร่างกฎหมาย ชั้นสภาผู้แทนราษฎร วาระ 1 โดยมีการเสนอร่าง พรบ.สถาบันส่งเสริมความปลอดภัยฯ (ฉบับภาคประชาชน) ผ่านการเข้าชื่อเสนอกฎหมายของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) 20 รายชื่อ ของพรรคเพื่อไทย และพรรคประชาธิปัตย์ มีการตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่าง พรบ.ทั้งสองฉบับ จากทั้งหมด 7 ร่างที่ถูกเสนอเข้ามาโดยผ่านพรรคการเมืองต่างๆ ที่มีเสียงอยู่ในสภาฯ โดยที่ผ่านมาได้มีการบรรจุเข้าพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎรวาระ 2-3 เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2553 แต่ก็มีการอภิปรายอย่างกว้างขวางใน หมวด 6/1 เรื่องการจัดตั้งสถาบันส่งเสริมความปลอดภัยฯ ว่าควรเป็นองค์กรอิสระในรูปแบบองค์กรมหาชน หรือจะเป็นในรูปแบบองค์กรของรัฐรูปแบบใหม่ จนกระทั่งทางสภาได้มีมติให้คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่าง พรบ.ความปลอดภัยได้ถอนร่างทั้งฉบับและนำไปแก้ไขปรับปรุง โดยเฉพาะหมวด6/1 ซึ่งบัดนี้คณะกรรมาธิการวิสามัญฯได้พิจารณาแก้ไขปรับปรุง เสร็จสิ้นแล้วเมื่อวันที่14 กันยายน 2553 โดยให้คงไว้ซึ่งสาระสำคัญของร่าง พรบ.ความปลอดภัยฯที่ยอมรับได้ของภาคประชาชน คือ การบรรจุหมวด 6/1 ว่าด้วย ”ให้มีการจัดตั้งสถาบันฯส่งเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน ที่เป็นองค์กรอิสระมหาชน ภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงแรงงาน พร้อมทั้งให้มีวัตถุประสงค์อำนาจหน้าที่ และโครงสร้างการบริหารงานแบบมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย”เมื่อผ่านร่างพรบ.ฯ ในวาระ 2-3 แล้วนั้น ให้กระทรวงแรงงาน ไปยกร่างกฤษฎีกาการจัดตั้งสถาบันส่งเสริมความปลอดภัยฯ องค์กรอิสระรูปแบบมหาชน เป็นต้น
ในวันพุธที่ 22 กันยายน 2553 ร่างกฎหมายฉบับนี้กำลังจะเข้าสู่การประชุมสภาผู้แทนราษฎรชุดที่ 23 ปีที่ 3 (สมัยสามัญนิติบัญญัติ) เป็นครั้งที่ 2 โดยถูกบรรจุไว้ในวาระการพิจารณาที่ 4.3 ณ วันนี้ ประชาชนและพี่น้องผู้ใช้แรงงานหลายล้านคนและคนในสังคมซึ่งได้ติดตามผลักดันกฎหมายความปลอดภัยฯ ฉบับนี้มาตลอด กำลังจับตามองการทำงานของรัฐสภาอย่างใจจดใจจ่อว่า ท่านสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจะคำนึงถึงเป้าประโยชน์ของประชาชน คนทำงานที่ต้องการคุณภาพชีวิตที่ดี มีความปลอดภัยจากการทำงานซึ่งเขาทั้งหลายเป็นส่วนสำคัญต่อการพัฒนาอุตสาหกรรม ในโอกาสนี้ นักการเมือง พรรคการเมือง ทั้งฝ่ายรัฐบาล และฝ่ายค้าน น่าจะพร้อมใจกันใช้การประชุมรัฐสภาครั้งนี้สร้างและบันทึกประวัติศาสตร์ครั้งสำคัญ โดยการผ่านร่างกฎหมายความปลอดภัยฯ ที่มีหัวใจอยู่ที่ประเด็น ”การจัดตั้งสถาบันส่งเสริมความปลอดภัยฯ” ให้เป็นที่ประจักษ์ว่า ครั้งหนึ่งพวกท่านได้ออกกฎหมายสำคัญต่อการกำหนดชีวิต ความเป็นและความตายของประชาชน และประเทศชาติ
ผมและพี่น้องประชาชนที่เป็นผู้ใช้แรงงาน ต้องฝากความหวังกับท่าน สส. ทั้งหลายให้ทำหน้าที่พิจารณาร่างกฎหมาย พรบ. ความปลอดภัยที่เป็นประโยชน์กับประชาชนให้ผ่านวาระ 2-3 ออกมาให้ได้ เพราะร่าง พรบ. ความปลอดภัยฯ พี่น้องแรงงานได้ร้องขอ และรอคอยมากว่า 17 ปีแล้วครับ ถ้าไม่เร่งให้ผ่านในสมัยสภาผู้แทนราษฎรชุดนี้ ก็ไม่รู้ว่าจะต้องรออีกกี่ชาติ อีกกี่ศพ อีกกี่คนพิกลพิการ
ขอเถอะครับท่านสส. ขอให้ท่านมีส่วนร่วมบันทึกประวัติศาสตร์หน้าใหม่ในการพัฒนาอุตสาหกรรมที่ต้องคิดถึงชีวิตคนมากกว่ากลการเมืองและเงินตรา
โดย บัณฑิต แป้นวิเศษ มูลนิธิเพื่อนหญิง เครือข่ายพัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงาน
