ข้อมูลเพื่อประกอบการผลักดัน “ค่าจ้างที่เป็นธรรม”
1. ความเป็นมา
“ค่าจ้าง” ไม่ได้เป็นเพียงตัวชี้วัดค่าตอบแทนสำหรับคนงานเท่านั้น แต่ยังเป็นตัวชี้วัดสินค้าและบริการที่เข้าออกในระบบเศรษฐกิจอันเป็นผลมาจากการดำเนินงานของกลไกการผลิตด้วยเช่นกัน เศรษฐกิจจะมั่นคงอยู่ได้ก็เพราะค่าจ้างของคนงานที่ส่งผลต่อเนื่องถึงสมาชิกในสังคมกลุ่มอื่นๆ และส่งผลให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ในสถานการณ์ปัจจุบันค่าจ้างขั้นต่ำของประเทศไทยอยู่ในระดับที่ต่ำมาก ไม่พอเพียงต่อการดำรงชีพของคนงานในแต่ละวัน โดยขบวนการแรงงานไทยได้พยายามผลักดันให้เกิดค่าจ้างที่เป็นธรรมมาอย่างต่อเนื่อง โดยให้คนงานและครอบครัวดำรงชีพอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ แต่ก็ยังไม่ได้รับการตอบรับจากรัฐแต่อย่างใด
ด้วยความตระหนักถึงปัญหาในเรื่องค่าจ้าง ในปี พ.ศ.2551และ พ.ศ.2552คณะกรรมการสมานฉันท์แรงงานไทย และเครือข่ายองค์กรแรงงาน ได้มีการออกแบบสำรวจเพื่อประกอบการผลักดันค่าจ้างที่เป็นธรรม โดยเป็นแบบสำรวจที่ใช้ในการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายจริงในการดำรงชีพของลูกจ้าง 1คนต่อวัน ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับสาธารณูปโภคอื่นๆที่ต้องจ่ายจริงต่อเดือน และข้อมูลค่าจ้างขั้นต่ำต่อวันที่ควรจะเป็น
2. จำนวนแบบสอบถามและกลุ่มตัวอย่าง
ปี พ.ศ.2551
- คณะกรรมการสมานฉันท์แรงงานไทย ได้กระจายแบบสอบถามให้แก่องค์กรสมาชิก จำนวน 650 ชุด
- แบบสอบถามที่เก็บข้อมูลกลับมาได้สมบูรณ์ จำนวน 520 ชุด (คิดเป็น 80 เปอร์เซ็นต์ของแบบสอบถามทั้งหมด)
- กลุ่มตัวอย่างในการเก็บข้อมูล แยกตามพื้นที่และภูมิภาค แบ่งออกเป็น
- แบบสอบถามที่ได้จากคนงานในกรุงเทพและปริมณฑล จำนวน 246 ชุด
- แบบสอบถามที่ได้จากคนงานในนิคมอุตสาหกรรมในภูมิภาคต่างๆ จำนวน 274 ชุด
- กลุ่มตัวอย่างในการเก็บข้อมูล แยกตามสายอุตสาหกรรมต่างๆ แบ่งออกเป็น
- สายอุตสาหกรรมสิ่งทอตัดเย็บเสื้อผ้า จำนวน 96 ชุด
- สายอุตสาหกรรมยานยนต์ จำนวน 98 ชุด
- สายอุตสาหกรรมอิเล็คทรอนิคส์และเครื่องใช้ไฟฟ้า จำนวน 86 ชุด
- สายอุตสาหกรรมธนาคารและการเงิน จำนวน 54 ชุด
- สายอุตสาหกรรมเหล็กและโลหะ จำนวน 25 ชุด
- สายอุตสาหกรรมปิโตรเลียมและเคมีภัณฑ์ จำนวน 42 ชุด
- สายอุตสาหกรรมเซรามิก จำนวน 61 ชุด
- กลุ่มพนักงานรัฐวิสาหกิจ จำนวน 58 ชุด
ปี พ.ศ.2552
- คณะกรรมการสมานฉันท์แรงงานไทย ได้กระจายแบบสอบถามให้แก่องค์กรสมาชิก จำนวน 600 ชุด
- แบบสอบถามที่เก็บข้อมูลกลับมาได้สมบูรณ์ จำนวน 531 ชุด (คิดเป็น 88.5 เปอร์เซ็นต์ของแบบสอบถามทั้งหมด)
- กลุ่มตัวอย่างในการเก็บข้อมูล แยกตามพื้นที่และภูมิภาค แบ่งออกเป็น
- แบบสอบถามที่ได้จากคนงานในกรุงเทพและปริมณฑล จำนวน 232 ชุด
- แบบสอบถามที่ได้จากคนงานในนิคมอุตสาหกรรมในภูมิภาคต่างๆ จำนวน 299 ชุด
- กลุ่มตัวอย่างในการเก็บข้อมูล แยกตามสายอุตสาหกรรมต่างๆ แบ่งออกเป็น
- สายอุตสาหกรรมสิ่งทอตัดเย็บเสื้อผ้า จำนวน 77 ชุด
- สายอุตสาหกรรมยานยนต์ จำนวน 73 ชุด
- สายอุตสาหกรรมอิเล็คทรอนิคส์และเครื่องใช้ไฟฟ้า จำนวน 74 ชุด
- สายอุตสาหกรรมธนาคารและการเงิน จำนวน 57 ชุด
- สายอุตสาหกรรมเหล็กและโลหะ จำนวน 47 ชุด
- สายอุตสาหกรรมปิโตรเลียมและเคมีภัณฑ์ จำนวน 53 ชุด
- สายอุตสาหกรรมเซรามิก จำนวน 55 ชุด
- แรงงานในภาคเศรษฐกิจนอกระบบ จำนวน 49 ชุด
- กลุ่มพนักงานรัฐวิสาหกิจ จำนวน 46 ชุด
3. กรอบเนื้อหาในการสำรวจ
- ค่าใช้จ่ายในการดำรงชีพต่อวันของคนงาน 1 คน ในปี พ.ศ.2551 และ 2552
- ค่าใช้จ่ายประจำเดือนของคนงานในการยังชีพและเลี้ยงดูครอบครัว ในปี พ.ศ.2551 และ 2552
- ค่าใช้จ่ายรวมทั้งหมดต่อเดือนของคนงาน ในปี พ.ศ.2552
- ค่าจ้างขั้นต่ำที่เป็นธรรม ที่สอดคล้องกับการดำรงชีพของคนงาน ในปี 2552
4. ข้อมูลที่ได้จากการสำรวจ (แบบสอบถาม)
4.1. ค่าใช้จ่ายในการดำรงชีพต่อวันของคนงาน 1 คน
รายจ่าย |
ปี 2551 |
ปี 2552 |
อัตราเพิ่มขึ้น |
ค่าพาหนะ |
35.00 บาท |
40.86 บาท |
16.74 % |
อาหาร+เครื่องดื่ม |
88.50 บาท |
97.00 บาท |
9.60 % |
ยารักษาโรค |
29.50 บาท |
34.22 บาท |
16.00 % |
รวม |
153.00 บาท |
172.08 บาท |
12.47 % |
4.2. ค่าใช้จ่ายประจำเดือนของคนงานในการยังชีพและเลี้ยงดูครอบครัว
รายจ่าย |
ปี 2551 |
ปี 2552 |
อัตราเพิ่มขึ้น |
ค่าเช่าที่อยู่อาศัย |
1,310.05 บาท |
1,511.29บาท |
15.36 % |
ค่าสาธารณูปโภค |
401.24 บาท |
503.33บาท |
25.44 % |
กิจกรรมทางสังคม |
352.03 บาท |
423.59บาท |
20.32 % |
เลี้ยงดูครอบครัว |
2,781.22 บาท |
2,974.35บาท |
6.94 % |
ค่าใช้จ่ายในครัวเรือน |
852.33 บาท |
1,050.63บาท |
23.26 % |
ค่าใช้จ่ายทางการศึกษา |
911.01 บาท |
1,005.03บาท |
10.32 % |
รวม |
6,607.88 บาท |
7,468.22 บาท |
13.01 % |
4.3. ค่าใช้จ่ายรวมทั้งหมดต่อเดือนของคนงาน ในปี พ.ศ.2552
- ค่าใช้จ่ายในการดำรงชีพรายวันในหนึ่งเดือน 5,162.40 บาท
- ค่าใช้จ่ายรายเดือน 7,468.22บาท
- รวมค่าใช้จ่ายทั้งหมดต่อเดือน 12,630.62บาท
4.4. ค่าจ้างขั้นต่ำที่เป็นธรรม ที่สอดคล้องกับการดำรงชีพของคนงาน ในปี 2552
- จากค่าใช้จ่ายทั้งหมดต่อเดือน 12,630.62 บาท
- ดังนั้นค่าจ้างต่อวันที่จะเพียงพอต่อค่าใช้จ่ายก็ควรจะเป็น 421.02 บาท (12,630.62หารด้วย 30วัน)
ที่มา : คณะกรรมการสมานฉันท์แรงงานไทย