เพราะอาเซียนได้แสดงเจตนารมณ์อย่างชัดเจนในกฎบัตรอาเซียน(ความมุ่งประสงค์ ข้อที่ 13 และข้อที่ 10) มาตั้งแต่ปี 2550 ในอันที่จะไปสู่ “อาเซียนที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง” ภาคประชาชนจึงเพิ่มบทบาทที่เข้มข้นขึ้นในการมีส่วนร่วมกับอาเซียน ด้วยความมุ่งหวังที่จะเห็นทิศทางการพัฒนาและก้าวเดินต่อไปของอาเซียนเป็นไปเพื่อประโยชน์ร่วมกันของประชาชนทุกกลุ่มในภูมิภาคนี้ ด้วยการร่วม และติดตามการทำงานกับคณะกรรมาธิการระหว่างรัฐบาลอาเซียนว่าด้วยสิทธิมนุษยชน-ไอชาร์ (ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights – AICHR) และ คณะกรรมาธิการอาเซียนว่าด้วยการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิสตรีและสิทธิเด็ก (ASEAN Commission on the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children – ACWC) คณะกรรมาธิการจัดเวทีภาคประชาชนที่เรียกว่า ASEAN PEOPLE FORUM (APF) คู่ขนานกับการประชุมสุดยอดอาเซียน (ASEAN SUMMIT) และการคัดเลือกตัวแทนภาคประชาสังคมเข้าพบผู้นำอาเซียน (interface)
แต่ภาคประชาชนก็ต้องพบกับความจริง ครั้งแล้ว ครั้งเล่าว่า รัฐบาลไทยและอาเซียนยังไม่ได้พร้อมอย่างแท้จริงที่จะยอมรับการมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการทำงานของภูมิภาคนี้ ในวาระการประชุม ASEAN PEOPLE FORUM (APF) (29-31 มีนาคม 2555) และ ASEAN SUMMIT (3-4 เมษายน 2555) ที่พนมเปญ ประเทศกัมพูชา ครั้งนี้ก็เช่นกัน เริ่มจากรัฐบาลกัมพูชาโยความร่วมมือของรัฐบาลประเทศสมาชิกอาเซียนอื่น ๆ ช่วงชิงจัดเวทีภาคประชาสังคมขึ้นในวันที่ 28-30 มีนาคม หนึ่งวันก่อนหน้า APF และรัฐบาลกัมพูชาได้กระทำการคุกคาม และควบคุมเนื้อหาของเวที APF อย่างเต็มที่ ด้วยการออกคำสั่งให้ผู้เข้าร่วมเวที APF จากบางประเทศต้องย้ายไปเข้าร่วมการประชุมที่ภาครัฐจัดขึ้น ตรวจเนื้อหาบอร์ดนิทรรศการ วีดีโอในพิธีเปิด กระทั่งยกเลิกการประชุมปฏิบัติการถึง 4 หัวข้อ ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับปัญหาที่ดินและประชาธิปไตยในพม่า และที่เลวร้ายที่สุด คือ การที่ตำรวจนอกเครื่องแบบมาจับกุมผู้นำประชาชนเขมรจำนวน 4 คนที่เข้าร่วมเวที APF ไปในเช้าวันสุดท้ายของการประชุม
การแทรกแซงของรัฐบาลทุกประเทศในกระบวนการคัดเลือกตัวแทนภาคประชาสังคมเข้าร่วม interface ก็เป็น ในกรณีของประเทศไทยรัฐบาลโดยกระทรวงการต่างประเทศได้ส่งชื่อผู้เข้าร่วม interface โดยไม่ฟังการทักท้วงของภาคประชาสังคม สิ่งที่ภาคประชาชนไม่สามารถรับได้กับการกระทำนี้ของรัฐบาล และขอประกาศว่าผู้ที่จะเข้า interface กับผู้นำอาเซียนในวันที่ 3 เมษายนนี้ไม่ใช่ตัวแทนของภาคประชาสังคมไทย
ในนามของภาคประชาสังคมไทย เราขอเรียกร้องให้รัฐบาลไทยและรัฐบาลของประเทศสมาชิกอาเซียนเคารพในศักดิ์ศรี การดำรงอยู่ของภาคประชาสังคม ยุติการแทรกแซงทุกรูปแบบที่มีต่อกระบวนการทำงานของภาคประชาสังคม และเปิดพื้นที่ให้กับภาคประชาชนและภาคประชาสังคมในอันที่จะมีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางการพัฒนาของอาเซียนอย่างแท้จริง ไม่ใช่เป็นแต่เพียงวาทกรรมหวานหูที่ระบุอยู่เพียงในเอกสาร แต่ขาดซึ่งความมุ่งมั่นและเจตนารมณ์ที่แท้จริง
ASEAN WATCH, THAILAND
2 เมษายน 2555 / ห้องประชุมคณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชน (กป.อพช.)
