อินเดียเป็นประเทศหนึ่งที่ได้ชื่อว่า“เป็นแหล่งอารยธรรมของโลก” เป็นดินแดนที่เต็มไปด้วยความแตกต่างหลากหลายทั้งด้านภูมิประเทศ สีผิว ชาติพันธ์ วัฒนธรรมประเพณี ภาษา ศาสนาและจิตวิญญาณ ระดับชนชั้นทางเศรษฐกิจและระบบวรรณะทางสังคม กลุ่มได้ไปดูงานใน 3 เมืองใหญ่ ได้แก่ เมืองมุมไบ (บอมเบย์) เมืองโบพาล (Bhopal) และ เมืองเดลี (Delhi) เป็นกลุ่มและขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม โดยผู้เขียนจะเล่าเป็นตอนๆในแต่ละวันที่ได้ลงพื้นที่ดูงานได้พบเห็น และรับฟังมา
โครงการเสริมสร้างภาวะการนำเพื่อสร้างความเป็นธรรมทางสุขภาพ (นธส.) โดยการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ ในการจัดการศึกษาให้กับตัวแทนจากองค์กรประชากรกลุ่มเฉพาะ เช่น แรงงาน คนพิการ ผู้สูงอายุ คนไร้บ้านฯลฯ ในการอบรมหลักสูตรเสริมสร้างภาวะการนำเพื่อสร้างความเป็นธรรมทางสุขภาพ ตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2555 โดยจะจบหลักสูตรในสิงหาคม 2556 ซึ่งการอบรมครั้งนี้มีผู้เข้าร่วมเกือบ 40 คน เมื่อวันที่ 22มิถุนายน ถึง 1 กรกฎาคม 2556 ที่ผ่านมาโครงการฯได้พาผู้อบรมเดินทางไปที่ประเทศอินเดีย เพื่อดูงาน อินเดีย ด้วยเห็นว่าอินเดียเป็นประเทศหนึ่งที่ได้ชื่อว่า“เป็นแหล่งอารยธรรมของโลก” เป็นดินแดนที่เต็มไปด้วยความแตกต่างหลากหลายทั้งด้านภูมิประเทศ สีผิว ชาติพันธ์ วัฒนธรรมประเพณี ภาษา ศาสนาและจิตวิญญาณ ระดับชนชั้นทางเศรษฐกิจและระบบวรรณะทางสังคม
จำนวนประชากรที่มากมายและความหลากหลายของพื้นที่และอัตตลักษณ์ของประชากรส่งผลต่อภาวะการมีอำนาจทางการเมือง เศรษฐกิจและสถานภาพทางสังคม กลุ่มอัตตลักษณ์ที่แตกต่างกัน ช่องว่างทางอำนาจนี้ทำให้อินเดียเป็นประเทศที่มีปัญหาความไม่เท่าเทียม และความขัดแย้งและความรุนแรงในระดับต่างๆที่เชื่อมโยงและมีความซับซ้อนหลายชั้นมากกว่าประเทศอื่นๆใดในโลก แต่ปัญหาและช่องว่างของอำนาจทางเศรษฐกิจ การเมืองและสังคม มีระบบวรรณะ เป็นตัวกำหนดวิถีชีวิตและกฎระเบียบทางสังคมที่ทรงพลังจนกลายมาเป็นเอกลักษณ์อันโดดเด่นของสังคมอินเดีย ซึ่งส่งผลให้อินเดียเป็นประเทศที่มีขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมมากที่สุดในโลก ไม่ว่าจะเป็นขบวนการเคลื่อนไหวสังคมด้านเพศและเพศวิถี ด้านวรรณะและชนชั้น ด้านศาสนา เศรษฐกิจ ด้านสิ่งแวดล้อม การเมืองและการศึกษา ขบวนการเคลื่อนไหวบางกลุ่มทำงานเพื่อท้าทาย และมุ่งเปลี่ยนระบบต่างๆในสังคมใหญ่ให้มีความยุติธรรมต่อกลุ่มชายขอบของตน ในขณะที่บางกลุ่มเลือกที่จะจัดตั้งระบบบริการเองเพราะไม่มีอำนาจต่อรองมากพอที่จะทำให้ระบบต่างๆทั้ง ในระดับส่วนกลางของรัฐหรือระดับรัฐหันมาเปลี่ยนแปลง และจัดการบริการสังคมด้านต่างๆที่เท่าเทียมให้แก่กลุ่มตนเอง
การไปศึกษาดูงานในประเทศอินเดียครั้งมีวัตถุประสงค์ 1) การทำความเข้าใจขบวนการจัดตั้ง การสร้างความเข้มแข็งและการดำเนินงานของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมหลากหลายกลุ่มทีก่อกำเนิดและนำโดยกลุ่มคนชายขอบและประสบความสำเร็จในการสร้างความเปลี่ยนแปลงในระดับต่างๆท่ามกลางปัญหาความท้าทายที่มากมายและซับซ้อน 2) การไปศึกษาดูงานจะช่วยสร้างแรงบันดาลใจและทำให้ผู้เรียน ได้เห็นแนวทางและวิธีการทำงาน ในการสร้างขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมที่ต่อเนื่องยาวนานโดยกลุ่มคนชายขอบ เช่น ระบบและแนว ทางการสร้างผู้นำรุ่นใหม่ การสร้างกระบวนการพึ่ง ตนเอง ยุทธศาสตร์ในการทำงานต่อสู้เรื่องสิทธิและความเป็นธรรมของกลุ่มอัตตลักษณ์ตนเอง และแนวทางการจัดระบบบริการทางสังคมให้แก่ประชากรชายขอบการศึกษาในมิติเหล่านี้จากสถานที่และบุคคลนอกจากจะได้แรงบันดาลใจแล้วยังจะช่วยให้ผู้เรียน สามารถเห็นแนวทางที่จะนำมาประยุกต์ใช้และในการทำงานของแผนงานและกลุ่มอัตตลักษณ์ตนเองในประเทศไทย
กลุ่มได้ไปดูงานใน 3 เมืองใหญ่ ได้แก่ เมืองมุมไบ (บอมเบย์) เมืองโบพาล (Bhopal) และ เมืองเดลี (Delhi) เป็นกลุ่มและขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม ประเด็น ผู้หญิง กลุ่มแรงงาน เด็กข้างถนน การจัดการผู้มีเชื้อติดเชื้อเอดส์ไอวี ยา เสพติดของคนไร้บ้าน การทำงานกับคนติดยาเสพติด กลุ่มดาลิด กลุ่มจัณฑาลทำงานสังคมมา มีการสร้างโรงเรียนและระบบการศึกษาของตนเอง
ประเด็นกลุ่มคนไร้ที่ดินทำกิน ชนกลุ่มน้อยกลุ่มชาติพันธุ์ การเคลื่อนไหวของ Ekta Parishad “ ที่ต่อสู้เรื่องการจัดการที่ดิน ป่า ไม้ ต้านการสร้างเขื่อน และขยะสารพิษ ผลักดันรัฐบาลกลางให้เปลี่ยนกฎหมายให้เกิดการกระจายทีดิน
ประเด็นการศึกษาของกลุ่มเด็กและเยาวชน สิ่งแวดล้อม ความเท่าเทียมทางเพศ ขบวนการต่อต้านโลกาภิวัตน์ การต่อต้านศาสนาหัวรุนแรง กลุ่มฑิเบตและพม่าที่ลี่ภัย และเยี่ยมมุสลิมหัวก้าวหน้า ขบวนการคนพิการทีทำงานเรื่องการเปลี่ยนแปลงกฎหมายและการเรียกร้องสิทธิ อาศรมคานธี
วาสนา ลำดี นักสื่อสารแรงงาน รายงาน
